ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Είναι μια πλήρης καταγραφή όλων των ακινήτων και των δικαιωμάτων (εγγραπτέων) πάνω σ΄αυτά σε όλη τη χώρα, με σκοπό την προστασία και την κατοχύρωσή τους.

​Η κτηματογράφηση ξεκινά με την απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος & Ενέργειας με την οποία κηρύσσει μια περιοχή υπό κτηματογράφηση και ολοκληρώνεται με τη δημοσίευση της απόφασης του Φορέα Ελληνικό Κτηματολόγιο στην Εφημερίδα της Κυβερνήσης με την οποία κηρύσσεται περαιωμένη η κτηματογράφηση και ορίζεται η έναρξη ισχύος του Κτηματολογίου στην κτηματογραφημένη περιοχή. Η πρώτη φάση της κτηματογράφησης είναι η υποβολή δηλώσεων από τους πολίτες που έχουν δικαιώματα σε ακίνητα της συγκεκριμένης υπό κτηματογράφηση περιοχής.

​Συνοπτικά, το Κτηματολόγιο είναι ένα σύστημα πολύ πιο σύγχρονο και ολοκληρωμένο από το παλαιό σύστημα Υποθηκών και Μεταγραφών που υποστηρίζουν τα Υποθηκοφυλακεία. Με την καταγραφή στο κτηματολόγιο επιτυγχάνουμε την πλήρη καταγραφή της πληροφορίας που αφορά σε κάθε ακίνητο, συνδυάζοντας τη χωρική με τη νομική πληροφορία. Ως προς την εγγύηση της νομικής πληροφορίας, η υπεροχή της κτηματολογικής βάσης έγκειται στο ότι είναι κτηματοκεντρικά δομημένη. Δηλαδή, παρέχει τη δυνατότητα έρευνας με βάση το ακίνητο και όχι το πρόσωπο, όπως συμβαίνει στα Υποθηκοφυλακεία. Ως προς την τεχνική πληροφορία, η κτηματολογική βάση εξασφαλίζει στον πολίτη πρόσβαση στα γεωμετρικά στοιχεία του ακινήτου, που έως τώρα δεν ήταν καταγεγραμμένα σε καμία βάση. Επιπλέον, στο κτηματολόγιο καταγράφονται δικαιώματα που επίσης, έως τώρα, δεν ήταν καταχωρισμένα σε καμία βάση δεδομένων, όπως είναι η συνήθης στην ελληνική περιφέρεια άτυπη πρακτική της χρησικτησίας.

​Ο Κωδικός Αριθμός Εθνικού Κτηματολογίου είναι ο μοναδικός για κάθε ακίνητο 12ψήφιος αριθμός, με τον οποίο γίνεται εύκολα και γρήγορα η αναζήτηση στη βάση δεδομένων του Κτηματολογίου. Κάθε ένα από τα ψηφία που τον αποτελούν προσδιορίζει συγκεκριμένη πληροφορία και συγκεκριμένα, τον Νομό στο οποίο βρίσκεται το γεωτεμάχιο, τον Δήμο ή Δημοτικό Διαμέρισμα ή Κοινότητα, τον «κτηματολογικό τομέα», την «κτηματολογική ενότητα» και τέλος τον αύξοντα αριθμό του γεωτεμαχίου εντός της ενότητας.

​Αρχική Κτηματολογική Εγγραφή είναι η πρώτη εγγραφή ενός ακινήτου στο Κτηματολόγιο, δηλαδή η εγγραφή που εμφανίζεται στο κτηματολογικό βιβλίο μιας περιοχής μετά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης και πριν την έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογίου στη συγκεκριμένη περιοχή. Πάνω στην εγγραφή αυτή στηρίζεται κάθε μεταγενέστερη εγγραφή δικαιώματος.

​Όλες οι υπόλοιπες περιοχές της χώρας έχουν ενταχθεί σε πρόγραμμα κτηματογράφησης. Στο μεταξύ, μπορείτε να τακτοποιήσετε όλες τις εκκρεμότητες που ενδεχομένως έχετε σχετικά με την ακίνητη περιουσία σας π.χ. να ελέγξετε αν οι τίτλοι κυριότητάς σας έχουν μεταγραφεί στο Υποθηκοφυλακείο, εάν υπάρχουν σφάλματα στα συμβόλαια ή να τακτοποιήσετε εκκρεμή προσύμφωνα, διαλυτικές αιρέσεις στα συμβόλαια αγοράς κ.α.

Τα ακίνητα αυτά καταγράφονται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» στις Αρχικές Εγγραφές. Μετά την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης, σε περίπτωση ανακριβούς Αρχικής εγγραφής είναι δυνατή η προσβολή και η διόρθωσή της ολικά ή μερικά μέσα σε οκταετή προθεσμία που λήγει την 31η Δεκεμβρίου του έτους εντός του οποίου συμπληρώνεται η οκταετία από την ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης της απόφασης για την έναρξη ισχύος του Κτηματολογίου στην οικεία κτηματογραφημένη περιοχή. ​ Για τις περιοχές στις οποίες την 30.11.2018 δεν είχε λήξει η τότε ισχύουσα προθεσμία διόρθωσης ή οι παρατάσεις της, καθιερώνεται ενιαία προθεσμία διόρθωσης η 31.12.2020. Πρόκειται για τις περιοχές των παλαιών προγραμμάτων κτηματογράφησης οι οποίες κηρύχθηκαν υπό κτηματογράφηση πριν την έναρξη ισχύος του νόμου 3481/2006.

Ως αγροτική στους κτηματολογικούς χάρτες ορίζεται η περιοχή η οποία βρίσκεται εκτός σχεδίου πόλης ή εκτός ορίου οικισμού προϋφισταμένου του 1923 ή εκτός ορίου οικισμού κάτω των 2.000 κατοίκων που έχει οριοθετηθεί και δεν παρουσιάζει χαρακτηριστικά συστηματικής δόμησης. Αν το ακίνητό σας βρίσκεται εκτός σχεδίου θα πρέπει να απευθυνθείτε στο οικείο Γραφείο Κτηματογράφησης για να μάθετε εάν βρίσκεται σε χαρακτηρισμένη αγροτική ή αστική περιοχή.

Όχι, δεν απαιτείται επισύναψη πιστοποιητικού ή βεβαίωσης υποβολής δήλωσης για να μεταβιβάσετε το ακίνητό σας. Ο αγοραστής έχει την υποχρέωση να δηλώσει το ακίνητο που αποκτά τώρα στο αρμόδιο Γραφείο Κτηματογράφησης, και μάλιστα εντός ενός μηνός από την ημέρα που θα το μεταγράψει στο Υποθηκοφυλακείο. Σημειώνουμε ότι η δήλωση αυτή δεν είναι εκπρόθεσμη, αλλά προβλέπεται από το νόμο με σκοπό την ενημέρωση της κτηματολογικής βάσης κατά το μεταβατικό στάδιο της κτηματογράφησης. Πιστοποιητικό κτηματογραφούμενου ακινήτου θα χρειαστεί για σύνταξη συμβολαίου, συζήτηση ενώπιον δικαστηρίου και καταχώρηση οποιασδήποτε πράξης στο Υποθηκοφυλακείο που αφορά το ακίνητο σας μετά την ανάρτηση.

Το προσύμφωνο είναι πράξη μη μεταγράψιμη στο Υποθηκοφυλακείο, συνεπώς δεν σας κατοχυρώνει ότι κατέχετε το ακίνητο. Θα πρέπει να προβείτε σε διόρθωση τέτοιου είδους εκκρεμοτήτων προκειμένου να υποβάλετε τη δήλωσή σας στο Κτηματολόγιο. Σημειώστε ιδιαίτερα το εξής: Αν έχουν συμπληρωθεί 20 χρόνια από την υπογραφή του προσυμφώνου και κατέχετε το ακίνητο, τότε μπορείτε να το δηλώσετε με το δικαίωμα της έκτακτης χρησικτησίας και να προσκομίσετε το προσύμφωνο ως αποδεικτικό της άσκησης χρησικτησίας.

Ναι, μπορείτε να δηλώσετε το δικαίωμά σας στο Κτηματολόγιο ακόμα κι αν δεν έχετε κάνει αποδοχή κληρονομιάς. Στην περίπτωση αυτή όμως, θα πρέπει να προσκομίσετε τα απαραίτητα δικαιολογητικά ανάλογα με την ύπαρξη ή όχι διαθήκης. Συγκεκριμένα: Κληρονομιά με διαθήκη: ο τίτλος του κληρονομούμενου (εφόσον υπάρχει) ληξιαρχική πράξη θανάτου αντίγραφο της δημοσιευμένης διαθήκης πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης πιστοποιητικό περί μη αποποιήσεως κληρονομιάς Κληρονομιά χωρίς διαθήκη: ο τίτλος του κληρονομούμενου (εφόσον υπάρχει) ληξιαρχική πράξη θανάτου πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών πιστοποιητικό περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης πιστοποιητικό περί μη αποποιήσεως κληρονομιάς Όταν συνταχθεί η πράξη αποδοχής κληρονομιάς και μεταγραφεί στο Υποθηκοφυλακείο, θα πρέπει να προσκομιστεί στο Γραφείο Κτηματογράφησης αντίγραφο της πράξης και του πιστοποιητικού μεταγραφής, προκειμένου να κατοχυρωθεί το δικαίωμα.

Βοηθητικός χώρος είναι οι αποθήκες και τα πάρκινγκ, τα οποία δηλώνονται στο Κτηματολόγιο μόνο εφόσον είναι αυτοτελείς χώροι, δηλαδή έχουν χιλιοστά στο οικόπεδο.

Το δικαίωμα υψούν αποτελεί ξεχωριστό δικαίωμα όταν υπάρχει σύσταση οριζοντίου ιδιοκτησίας από την οποία προκύπτει αδόμητη επιφάνεια, δηλαδή έχει χιλιοστά στο οικόπεδο. Υπό αυτήν την προϋπόθεση δηλώνεται κανονικά ως δικαίωμα στο Κτηματολόγιο.

Το μεταβλητό τέλος κτηματογράφησης 1‰ θα καταβληθεί όταν θα ολοκληρωθεί η διαδικασία κτηματογράφησης και μάλιστα μόνο από τους κυρίους και επικαρπωτές. Το τέλος αυτό καθορίζεται επί μιας οιωνεί αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, που προκύπτει από την τιμή ζώνης, την παλαιότητα και τον όροφο, αφού αφαιρεθούν είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ από την αξία του ακινήτου. Στην περίπτωση συνδικαιούχων οι είκοσι χιλιάδες ευρώ αφαιρούνται για κάθε δικαιούχο και επί του ποσού που απομένει υπολογίζεται το ποσοστό 1‰, το οποίο και επιμερίζεται στους συνδικαιούχους.

Για να δηλώσετε ως αιτία κτήσης του δικαιώματός σας έκτακτη χρησικτησία, αν δεν υπάρχει τελεσίδικη δικαστική απόφαση, πρέπει να υποβάλετε έγγραφα που να αποδεικνύουν τη χρησικτησία π.χ. λογαριασμοί ΔΕΗ, ΟΤΕ κλπ, μισθωτήρια, αποδεικτικά επιδότησης, πράξη αναγνώρισης ορίων, εγγραφή υποθήκης και λοιπών βαρών, Ε9 κλπ. Από τα έγγραφα αυτά θα πρέπει να αποδεικνύεται 20ετής νομή και κατοχή του ακινήτου. Μετά την Ανάρτηση των κτηματολογικών στοιχείων δεν επιτρέπεται να υποβληθεί δήλωση δικαιώματος με αιτία κτήσης την χρησικτησία για ακίνητο, το οποίο έχει καταχωριστεί ως «αγνώστου ιδιοκτήτη» αλλά υποβάλλεται ένταση με κοινοποίηση στο Ελληνικό Δημόσιο.

Δείτε εδώ όλες τις πληροφορίες για την διαδικασία υποβολής δήλωσης Δείτε εδώ έντυπα-οδηγίες-υποδείγματα για την υποβολή δήλωσης

Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει εμπράγματο ή εγγραπτέο δικαίωμα σε ακίνητο υποχρεούται να υποβάλει δήλωση στο Κτηματολόγιο. Συγκεκριμένα, υποχρέωση υποβολής δήλωσης έχει ο ιδιοκτήτης ακινήτου, ο οποίος έχει κυριότητα (πλήρη ή ψιλή), και κάθε δικαιούχος επικαρπίας και προσωπικής ή πραγματικής δουλείας (οποιουδήποτε περιεχομένου), ο δικαιούχος εμπράγματης ασφάλειας, κατάσχεσης, εγγραπτέας αγωγής, εγγραπτέας μίσθωσης (χρονομεριστική, χρηματοδοτική, υπερενναετής) και κάθε άλλου εγγραπτέου δικαιώματος σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Ν.2308/1995, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Υποχρέωση υποβολής δήλωσης έχουν και όσοι διαχειρίζονται ξένη περιουσία (πχ εκκαθαριστής διαθήκης, σύνδικος πτώχευσης, κηδεμόνας σχολάζουσας κληρονομιάς, εκτελεστής διαθήκης, διαχειριστής ακινήτου κ.λ.π.)